APA 7: ChatGPT. (2023, August 27). The Shared Name of Turkey (Animal) and Turkey (Country). PerEXP Teamworks. [Article Link]
Hem kuşu hem de Türkiye ülkesini temsil eden “Turkey” terimi arasındaki etkileşimin kökleri tarihsel yanlış anlamalara dayanmaktadır. Daha da önemlisi Türkiye Cumhuriyeti’nin adını bu kuş canlılarından almadığının farkına varmak çok önemlidir. Doğrusu, isimlendirme tamamen farklı bir bağlamdan kaynaklanmaktadır. İlginç bir şekilde kuşun adının dil evriminin karmaşık doğasını gösteren tarihsel bir değişimden dolayı Türkiye Cumhuriyeti ile bağlantıları var.
Türkiye Cumhuriyeti (Republic of Turkey), genel anlamda Türk halkının anavatanı anlamına gelmektedir. Ancak kuşun (Turkey: Hindi) isimlendirilmesi incelendiğinde kafa karıştırıcı bir durum ortaya çıkıyor. Hindiler Amerika kıtasına özgü olmalarına rağmen tamamen farklı bir kıtada yani Avrupa’da bulunan bir ülkenin adını taşıyorlar.
Bu dil anomalisinin yolculuğu tarihsel bir karışıklıkla başlıyor. Hindi, geçmişte Avrupalı kaşiflere tanıtıldığında Avrupalıların Osmanlı İmparatorluğu’ndan geçen ve Türkiye güzergahı olarak bilinen ticaret yollarından aşina oldukları bir hayvan olan beç tavuğuna benzerlik gösteriyordu. Bu yanlış tanımlama kuşun Türkiye bölgesinden gelen hindi yani “Turkey” olarak adlandırılmasına yol açtı.
İlginç bir şekilde hindilerin Amerika’daki Şükran Günü’nün sembolü olduğu fikri, hikayelerine başka bir karmaşıklık katmanı daha ekliyor. Tarihsel kayıtlar 1621’deki ilk Şükran Günü ziyafetinde muhtemelen kaz ve ördeklerin ön plana çıktığını gösteriyor olsa da bu Amerikan geleneğiyle eş anlamlı hale gelen şey hindidir. Dolayısıyla hindinin köklerinin bu topraklardan olması da ayrı bir kafa karışıklığı oluşturuyor.
Dilsel ilgi çekiciliğe ek olarak “Turkey” için kullanılan Türkçe terim yani Hindi kelimesi “Hintçe”dir. Türk tüccarların Hindistan’dan hindi satın aldığı bildirildiğinden bu terimin ilginç bir kökeni var. Bu ilişki kuş için kullanılan Türkçe terimin neden Hindistan’ı hatırlattığını açıklıyor. Benzer şekilde İngilizce de dahil olmak üzere Avrupa dillerinde Avrupalı tüccarların kuşu Türk tüccarlardan satın almaları nedeniyle hindiye “Turkey” adı verilmektedir.
Portekizce’de aynı kuşu tanımlamak için “Peru” terimi kullanılıyor. Bu isimlendirme Avrupalı tüccarların kuşu Amerika kıtasından temin edebildikleri için ortaya çıktı, bu ise onun kökeninin bu topraklardan olduğunu gösteriyor.
Özünde tarihin, ticaretin ve dilsel evrimin karmaşık dokusu, “Turkey” terimini çok katmanlı bir olguya dönüştürmüştür. Tarihsel yanlış anlamalardan ticaret yollarına dayalı isimlerin benimsenmesine kadar kuşun isimlendirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti ile bağlantısı dil ve kültürel etkileşimin karmaşıklığının bir kanıtıdır.
Kaynaklar
- WEBSITE Eplett, L. (2015, November 25). Talkin’ “Turkey”: the linguistic link between the bird and the country. Scientific American Blog Network. [Scientific American]
- WIKIPEDIA ENTRY Turkey (bird). (2023, August 27). In Wikipedia. [Wikipedia English]
