Adrenalin, Noradrenalin Hormonu ve Heyecan

Adrenalin hormonu nedir ve vücudumuzdaki görevleri nedir? Noradrenalin hormonu nedir ve vücudumuzdaki görevleri nedir?

Adrenalin hormonu (Epinefrin) nedir ve vücudumuzdaki görevleri nedir?

Adrenalin yani bir diğer adıyla epinefrin, Halk arasında heyecan hormonu olarak bilinen bu hormon vücutta böbrek üstü bezlerinden salgılanırken beyinde ise beyin sapı civarında olan bazı nöronlar tarafından salgılandığı bilinen bir nörotransmitter ve hormondur. Adrenalin fizyolojik bir uyarandır. Vücudun savaş ya da kaç tepkisi verirken harekete geçmesini, kalp atışlarının artmasını, kan şekerinin yükselmesini sağlayarak ve kasların daha hızlı kasılmasını sağlayarak vücuda güç toplar. Adrenalin hormonu genel anlamda kaslarınızın çalışırken biraz zorlanmaya ve kalp atışlarınız hızlanmaya başlayınca vücudunuz işi kolaylaştırmak adına devreye adrenalin hormonunu sokar. Adrenalin hormonunun salgılanması ise kas hücrelerinin kullanması adına kana daha fazla glikoz verilmesi demektir. Ayrıca nefes alıp-vermeyi kolaylaştırmak için Akciğer bronşlarını da genişletmektedir.

Her duygunun davranışsal bir bileşeni vardır. Heyecan esnasında yaşanılan bu duygunun da adrenalin hormonunun salgılanması sonucu tetiklendiği günümüzde net bir şekilde bilinmektedir. Herhangi bir stres, kaygı veya korku anında hormonal bileşen, strese yanıt olarak ortaya çıkan ve sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilen bir adrenomedüller (Nöromodülatör’ün adrenalin için tanımı) sistem yanıt olan adrenalinin salınımını tetikler. Buradan Adrenalin ve sempatik sinir sisteminin bağlantılarını görebiliyoruz. Adrenalin hormonunun hafıza açısından da önemi çok büyüktür. Şimdiye kadar yapılan hayvan ve insan deneylerinde öğrenme süreci esnasında veya sonrasında katılımcılara adrenalinin verilmesi bilginin kodlanmasını kolaylaştırdı. Bu da bilginin uzun süreler boyunca bellekte kalmasına yardımcı olmaktadır.

Peki neden bir hormonun 2 isimlendirmesi birden var? Normal zamanda standart dışı kullanımları yapan ülke genelde USA olsada (inch, mil, libre, fahrenheit gibi vb.) bu isimlendirmeyi bu sefer USA değil Birleşik Krallık yapmıştır. USA dahil Dünya’nın birçok ülkesinde “Epinefrin” kelimesi kullanılırken UK’ın da bu kelimeleri kullanmasıyla beraber “Adrenalin” adlandırması da yaygınlaşmaya başlamıştır. Epinefrin’in kelime anlamına indiğimiz zaman farmakolog John Abel , 1897 gibi erken bir tarihte böbreküstü bezlerinden bir özü hazırlamıştı ve onu tanımlamak için epinefrin adını türetti (Yunanca epi ve nefros , “böbreklerin üstünde”). Aynı şekilde adrenalin için ise Bu sözcük de, Yunancada değil ama Latincede “böbreğin üzerinde” demektir. İlk olarak 1901 yılında Jokichi Takamine tarafından kullanılmıştır. Özütler farklı olsa da ilk başta fark edilemediği için bu iki sözcük aynı anlamda kullanılmaya devam edilmiş. Adrenalinin (İngiliz onaylı adı) epinefrine (önerilen uluslararası tescilli olmayan ad) değiştirilmesi amaçlanmıştır. Genel anlamda epinefrin bilimsel terminolojide hala kullanılmaya devam ederken UK ve bu tanıma UK gözünden bakan ülkeler adrenalin tanımlandırmasını kullanmaktadır. Adrenalin kelimesi ise genel anlamda bilimsel terminoloji dışındaki alanlarda kullanılmaktadır.

Adrenalin : C₉H₁₃NO₃

Noradrenalin (Norepinefrin) hormonu nedir ve vücudumuzdaki görevleri nedir?

Noradrenalin yani bir diğer adıyla norepinefrin, görevi adrenalin hormonuna benzer ancak adrenalinden bağımsız olarak salgılanmaktadır. Hem adrenal bezler tarafından üretilen bir hormon hem de vücuttaki sinir uçları boyunca sinyalleri ileten bir kimyasal haberci olan bir nörotransmitterdir. Norepinefrin, adrenal medulla olarak da adlandırılan adrenal bezlerin iç kısmında üretilir. Adrenal medulla ayrıca adrenalin yapar.

Noradrenalinin genel anlamda işlevi vücudu ve beyni harekete geçirmek için harekete geçirmektir. Kısacası her zaman tehlikeye ve strese karşı hazırlıklı olmaktır. Norepinefrin’in uyku sırasında salınımı düşük seviyelerdeyken savaş ya da kaç tepkisi oluşturucak durumlarda yüksek seviyelere ulaşmaktadır. Beyinde, norepinefrin uyarılmayı ve uyanıklığı artırır, uyanıklığı destekler, (Dikkat yoğunluğu) hafızanın oluşumunu ve geri çağrılmasını artırır ve dikkati odaklar. Genel olarak dikkat üzerindeki etkisiyle bilinir. Ayrıca kaygu ve stres gibi durumlarda bunlar karşı tepki oluşturarak vücuda yardımcı olur.

Noradrenalin : C₈H₁₁NO₃

Kaynaklar

• Sinirbilim.org(Adrenalinin tanım)
• Wikipedia Norepinephrine(Tanım ve işlevleri)
• Wikipedia Adrenaline(Fizyolojik ve psikolojik etkileri, tarihçe)
• NCBI(Adrenalin ile alakalı bazı bilgiler)
• Sinirbilim.org(Noradrenalin tanım)
• Hormone.org(Noradrenalin tanım)