APA 7: Biçeroğlu, İ. (2023, September 18). Hayalet Şehirler. PerEXP Teamworks. [Article Link]
Sergi & Müze Gezginleri Eylül 2023 Sayısı: Hayalet Şehirler
Hayalet Şehirler, Sergi & Müze Gezginleri kuruluşu (Dergi) bünyesinde oluşturulmuş Sergi & Müze Gezginleri Eylül 2023 serisine ait sanat makalesidir.
1991 yılında dağılan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinden gerek maddi, gerek manevi günümüze pek çok şey kaldı. Sovyetler Birliği, özellikle Konstrüktivist Mimarisiyle mehşur şehirleri ve yapılarıyla ünlüydü. Bu şehirlerin arasında; soğuk iklimin ortasında terk edilmiş, ruhsuz binalardan oluşan “hayalet şehirler” var. Bu hayalet şehirler, madenlerin ve fabrikaların yanında Sovyetler Birliğinin geride bıraktığı miraslardan biri. Peki bu şehirler hangileri ve neden terk edildiler?
Kadykchan, bu şehirlerden bir tanesi. Bu şehir, 1940’lı yıllarda gulag mahkumları tarafından kurulmuş. Yerleşimin yakınında kömür olduğu tespit edilince de bir maden şehrine dönüşmüş ve hızlıca büyümüş. Ancak Sovyetler Birliğinin dağılmasına giden süreçte kömür endüstrisi negatif etkilenince şehrin nüfusu gittikçe azalmaya başlamış. 1990’lardan sonra kömürün fiyatı ucuzlamış ve yakındaki madenler kapanmak zorunda kalmış. Bunların üstüne bir de maden patlaması eklenince nüfus 300’ün altına düşmüş ve 2000’li yıllarda terk edilmiş bir hayalet şehre dönüşmüş. Günümüzde Doğu Sibirya’da bulunan bu terk edilmiş yerleşime ulaşım bir hayli zor.
Neftegorsk, Rusya’nın Uzak Doğusunda Sakhalin Oblastında bulunan bir başka hayalet şehir. Şehir ilk kez 1963’te inşa edilmiş. İnşa edilme sebebi ise petrol yataklarına yakın olması ve şehirde işçi barındırmak. Ancak 1995 yılında şehri büyük bir deprem vurunca şehirde yaşayan 3197 kişiden 2040’ı hayatını kaybetmiş ve bütün binalarda büyük hasarlar oluşmuş. Bunun sebeplerinden biri de şehrin ucuz ve kalitesiz betondan yapılmış olması ve depreme karşı dayanıklı olacak şekilde inşa edilmemiş olması. Sonuç olarak Neftegorsk’un nerdeyse tamamı yok olunca şehri yeniden inşa etmeme kararı alınmış ve onun yerine bir anıt dikilmiş.
Bir başka ünlü hayalet şehir de “Rus Atlantis’i” olarak bilinen ve Volga ve Mologa nehirleri arasında bulunmuş olan Mologa şehri. Mologa, bir zamanlar klasik ve ortaçağ mimarisiyle ünlüymüş. Büyük bir manastır ve dört kilisesi bu şehirde bulunuyormuş. Tarihte Mologa, Baltık Denizi ve Asya’yı birbirine bağlayan ve Avrupa ve Asya’daki birçok taciri kendine çeken önemli bir ticaret merkeziymiş.
Ancak Rybinsk Rezervuarının planlanmasıyla her şey değişmiş. İlk başta rezervuarın inşaasının şehri sular altında bırakacağı planlanmamış. Ancak rezervuara yapılacak hidroelektrik santralin kapasitesinin arttırılmak istenmesi rezervuarın alanının genişlemesine ve sonuç olarak şehrin sular altında kalmasına sebep olmuş. Emir 1935 yılında verilmiş ve 1940 yılında da şehir tamamen sular altında kalmış. Yaklaşık 130 bin kişi Mologa’dan çıkarılmış ve çevre şehirlerine yerleştirilmiş. Gitmeyi reddeden şehir sakinlerinin ise boğulduğu tahmin ediliyor, çünkü çoğuna ne olduğu halen bilinmiyor. İlginç olan şey ise ara ara rezervuarın su seviyesi düşüyor ve Mologa’nın kalıntıları su yüzeyinde beliriyor. Eski Mologa sakinlerinin torunları ise Rusya’nın dört bir tarafından bir araya gelip memleketlerini ziyaret ediyor. Nisan ise Mologa Günü olarak anılıyor.
Kaynaklar
- WEBSITE Lebedev, V. (2020, August 29). 7 facts about Mologa, the Stalinist-era ‘Russian Atlantis.’ Russia Beyond. [Russia Beyond]
- WEBSITE Spencer, C. (2022, November 16). 10 eerie ghost cities left behind by the Soviet Union. Listverse. [Listverse]
- WIKIPEDIA ENTRY Mologa. (2022, September 2). In Wikipedia. [Wikipedia English]
Bu eserin kullanım hakları ve dağıtımı Sergi & Müze Gezginleri’ne aittir.
