Nörotransmitter nedir?
Nöronlar arasında veya bir nöron ile başka bir tür hücre arasında iletişim sağlayan kimyasallara nörotransmitter denilir. Nörotransmitter maddeler kaslarımızın kasılmasında, beynimizin istediği emirlerin gerçekleşmesinde, duygularımızın oluşmasından bir çok olaya kadar her sinyal iletiminde görevli olmakla beraber efektör organın da tepkiyi oluşturmasında görevlidir. Dopamin, adrenalin, histamin ve serotonin gibi birçok hormon aynı zamanda bir nörotransmitterdir.
Nörotransmitterlerin iletim şekli nasıldır?
İmpuls (sinyal) bir bir nörondan diğer nörona ya da tepki organına sinapslar aracılığı ile aktarılır. Sinapslar arasındaki boşluğa sinaps boşluğu denir. Aksonların (sinir hücresinden gelen uyartıları diğer hücreye iletmek için sinir hücresinden dallanan bölge, kuyruk) sinaps boşluğa kadar gelen -burada sonlanan- uç bölgeye sinaptik yumru denir. Sinaptik yumrularda yer alan veziküllerin (kesecik) içerisinde nörotransmitter maddeler depo edilir. İmpuls sinaptik yumruya ulaştığında sırasıyla:
• Hücre dışındaki Ca++ iyonları hücre içine girer,
• Artan Ca++ yoğunluğu ile beraber 1. nörondaki(Şu anki nörotranstmitter maddelerin bulunduğu) nörotransmitter bulunan veziküller ekzositoz(hücreye göre büyük yapılı maddeleri hücre zarı ile sararak dışarı atma yöntemi) yaparak sinaptik uçtan boşluğa bırakılır,
• Sinaptik boşluğa salınan hücreler hedef hücreye girmek için o hücrenin reseptörlerine bağlanır,
• Dinlenme halinde olan 2. nöronun uyarılmasıyla birlikte Na+ kanalları açılır ve depolarizasyon (Polarizasyon halde bulunan hücrenin sinyal gelmesiyle birlikte zarın Na+ geçirgenliği artıp reseptörler yoluyla impuls 2. hücrenin ya da nöronun içine girmeye başlar.) olur.
Nörotransmitter maddelerin iletimi bu şekilde gerçekleşmiş olur. Eğer 2. nöronun yerinde hedef organa ait bir hücre bulunuyorsa tepki gerçekleşir.
Kaynaklar
- Mevcut bilgilerden yola çıkılarak hazırlanmıştır.
Bu eserin kullanım hakları ve dağıtımı PerEXP Teamworks’e aittir.
